ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 17

17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

Arcangelo Corelli

Portrait by Jan Frans van Douven

1653: Γεννιέται ο Ιταλός βιολονίστας και συνθέτης του μπαρόκ Arcangelo Corelli. Ο πλούτος των ανεκδότων και των θρύλων που συνδέονται με τον Corelli, έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη σπανιότητα αξιόπιστων στοιχείων που να τεκμηριώνουν τα γεγονότα στη ζωή του. Σύμφωνα με τον ποιητή Giovanni Mario Crescimbeni ο οποίος γνώριζε προφανώς το συνθέτη, ο Corelli σπούδασε αρχικά μουσική από έναν ιερέα στην κοντινή πόλη της Faenza και στη συνέχεια στο Lugo, πριν μετακομίσει το 1666 στη Bologna, σημαντικό κέντρο της μουσικής κουλτούρας της εποχής με μια ακμάζουσα σχολή βιολιού. Αναφορές από μεταγενέστερες πηγές συνδέουν τις μουσικές σπουδές του Corelli με αρκετoύς σπουδαίους δασκάλους, συμπεριλαμβανομένων των Benvenuti, Brugnoli, Bartolomeo Laurenti και Giovanni Battista Bassani. Αν και ιστορικά οι παραπάνω πληροφορίες στέκουν, παραμένουν όμως σε μεγάλο βαθμό ανεπιβεβαίωτες, όπως και ο ισχυρισμός ότι ο κοντράλτο της παπικής Αυλής Matteo Simonelli υπήρξε ο πρώτος του δάσκαλος στη σύνθεση. Τα χρονικά της Accademia Filarmonica της Bologna δείχνουν ότι Corelli έγινε δεκτός ως μέλος της το 1670, στην εξαιρετικά νεαρή ηλικία των δεκαεπτά ετών. Αν και δεν είναι σαφές πότε ακριβώς ο Corelli έφτασε στη Ρώμη, σίγουρα όμως ξεκίνησε την δραστηριότητά του εκεί από το 1675, όταν διορίστηκε ερμηνευτής του βιολιού στην εκκλησία του San Giovanni dei Fiorentini, καθώς και στις γαλλικές εθνικές γιορτές που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στις 25 Αυγούστου στο San Luigi dei Francesi και κατά τη διάρκεια της χειροτονίας ενός μέλους της ισχυρής οικογένειας Chigi σε Santi Domenico e Sisto. Τον Αύγουστο του 1676, είχε ήδη την θέση του δεύτερου βιολιού με τον διάσημο Carlo Mannelli στο San Luigi dei Francesi. Το 1687, ο Corelli διύηθυνε τις παραστάσεις του Φεστιβάλ της μουσικής για τη βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας. Από το 1689 έως το 1690 διέμεινε στη Μodena και το 1708 επέστρεψε στη Ρώμη όπου έμεινε στο παλάτι του Καρδινάλιου Ottoboni. Το ίδιο έτος επίσης, επισκέφθηκε τη Νάπολη μετά από πρόσκληση του βασιλιά. Ο Corelli συνέθετε κυρίως για βιολί, χρησιμοποιούσε όμως μόνο ένα περιορισμένο τμήμα των δυνατοτήτων του οργάνου. Αυτό μπορεί να φανεί στα έργα του όπου τα μέρη για βιολί πολύ σπάνια προχωρούν παραπάνω από το D στις ψηλότερες χορδές, μερικές φορές φτάνοντας το E στην τέταρτη θέση στην υψηλότερη χορδή. Παρ' όλα αυτά, οι συνθέσεις του για το όργανο σηματοδότησαν μια νέα εποχή στην ιστορία της μουσικής δωματίου και η επιρροή του δεν περιορίστηκε μόνο στην Ιταλία. Ο Johann Sebastian Bach μελέτησε τα έργα του Corelli και έγραψε μια φούγκα για Όργανο ( BWV 579 ) βασισμένος στο έργο του Corelli αρ. 3 του 1689, ο Handel δε έγραψε τα 6 Concerti Grossi του βασισμένος στα αντίστοιχα Concerti του Corelli, μεγαλώνοντας τα μέρη. Ο Corelli πέθανε στη Ρώμη και κηδεύτηκε στο Πάνθεον το 1713, έχοντας στην κατοχή του μια περιουσία 120.000 μάρκων και μια πολύτιμη συλλογή έργων τέχνης και εξαιρετικών βιολιών, οι μόνες πολυτέλειες στις οποίες επιδόθηκε στη διάρκεια του βίου του. 

ΘΑΝΑΤΟΙ
1652: Gregorio Allegri
1732: Louis Marchand
1841: Ferdinando Carulli
1883: Napoléon Coste
1903: Joseph Parry
1933: Henri Viotta
1972: Gavriil Nikolayevich Popov
2005: Jan Rokus van Roosendael

17 Φεβρουαρίου

1792: Πρώτη εκτέλεση της Συμφωνίας No. 93 σε Ρε μείζονα H. 1/93 του Joseph Haydn, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη, στο Hanover-Square Concert Rooms του Λονδίνου. Είναι η πρώτη από τις έξι συμφωνίες που συνέθεσε για το πρώτο ταξίδι του στο Λονδίνο.

1807: Πρεμιέρα της όπερας του Étienne Méhul "Joseph" (Ιωσήφ) στο Théâtre Feydeau της Opéra-Comique στο Παρίσι. Το λιμπρέτο του Alexandre Duval είναι βασισμένο στη βιβλική ιστορία του Ιωσήφ στην Αίγυπτο.

1855: Πρώτη εκτέλεση του Κοντσέρτου για πιάνο No. 1 σε Μι ύφεση μείζονα S.124 του Franz Liszt, με σολίστ τον ίδιο και τον Hector Berlioz στη διεύθυνση της ορχήστρας, στη Βαϊμάρη.

1859: Πρεμιέρα της όπερας του Giuseppe Verdi "Un Ballo in Maschera" (Χορός μεταμφιεσμένων) στο Teatro Apollo της Ρώμης. Το λιμπρέτο του Antonio Somma είναι βασισμένο στο προγενέστερο λιμπρέτο του Eugène Scribe για την όπερα του Daniel Auber του 1833 "Gustave III, ou Le bal masqué" (Γουσταύος Γ’ ή Ο χορός μεταμφιεσμένων), βασισμένο με τη σειρά του στα πραγματικά γεγονότα της δολοφονίας του βασιλιά της Σουηδίας Γουσταύου Γ’ το 1792 σαν αποτέλεσμα μιας πολιτικής συνωμοσίας εναντίον του, ο οποίος πυροβολήθηκε ενώ συμμετείχε σε έναν χορό μεταμφιεσμένων και πέθανε 13 ημέρες αργότερα από τα τραύματά του. Για λόγους λογοκρισίας όμως, καθώς εθεωρείτο απαράδεκτη η σκηνική παρουσίαση της δολοφονίας ενός Ευρωπαίου μονάρχη, στην πρώτη εκδοχή της όπερας η τοποθεσία μεταφέρθηκε στη Βοστώνη κατά τη διάρκεια της βρετανικής αποικιοκρατίας στα τέλη του 17ου αιώνα και ο πρωταγωνιστής άλλαξε σε Riccardo Κόμη του Warwick, κυβερνήτη της Βοστώνης.

1889: Πρώτη εκτέλεση της Συμφωνίας σε ρε ελάσσονα του César Franck στην αίθουσα συναυλιών του Ωδείου του Παρισιού υπό τη διεύθυνση του Jules Garcin. Ο Franck την αφιέρωσε στον μαθητή του Henri Duparc. Ήταν ένα από τα τελευταία έργα του συνθέτη που άσκησε επιρροή και θαυμάστηκε ιδιαίτερα από τη νεότερη γενιά των Γάλλων συνθετών, και ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την αναζωογόνηση της γαλλικής συμφωνικής παράδοσης μετά από χρόνια παρακμής.

1901: Πρώτη εκτέλεση της αναθεωρημένης εκδοχής του 1888 σε δύο μέρη (παραλείποντας το 1ο μέρος "Waldmärchen" [Παραμύθι του δάσους] και με περαιτέρω αναθεωρήσεις στην ενορχήστρωση) της Καντάτας για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα "Das Klagende Lied" (Το θρηνητικό τραγούδι) του Gustav Mahler, στη Βιέννη, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Το κείμενο του Gustav Mahler βασίζεται στο ομώνυμο παραμύθι του Ludwig Bechstein, καθώς και στο παραμύθι "Der singende Knochen" (Το κόκαλο που τραγουδούσε) των Αδελφών Grimm.

1904: Πρεμιέρα της όπερας του Giacomo Puccini "Madama Butterfly" (Μαντάμ Μπατερφλάι) στο Teatro alla Scala του Μιλάνου με τη σοπράνο Rosina Storchio, τον τενόρο Giovanni Zenatello και τον βαρύτονο Giuseppe De Luca στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, υπό τη διεύθυνση του Cleofonte Campanini. Το λιμπρέτο των Giuseppe Giacosa και Luigi Illica είναι βασισμένο στην ομώνυμη μονόπρακτη τραγωδία (Madame Butterfly) του David Belasco, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από μια ιστορία του Αμερικάνου John Luther Long με τον ίδιο τίτλο. Η υπόθεση αφορά τον μοιραίο έρωτα της δεκαπεντάχρονης γκέϊσας Τσο - Τσο Σαν που αποκαλείται χαϊδευτικά Μπατερφλάι (πεταλούδα) προς τον Πίνκερτον, έναν αξιωματικό του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Όταν μετά από χρόνια απουσίας ο αξιωματικός επιστρέφει στην Ιαπωνία με την αμερικανίδα σύζυγό του προκειμένου να πάρει το παιδί που έχει γεννηθεί από τη σχέση του με την Μπατερφλάι, εκείνη αυτοκτονεί.

1914: Πρώτη εκτέλεση του έργου για πιάνο και ορχήστρα του Ernst von Dohnányi "Variationen über ein Kinderlied" (Παραλλαγές σε ένα παιδικό τραγούδι) Op. 25, με σολίστ τον ίδιο στο Βερολίνο. Το παιδικό τραγούδι είναι το γαλλικό "Ah, vous dirai-je, Maman" για το οποίο είχε γράψει παραλλαγές και ο Mozart, και ο Dohnányi έδωσε στο έργο τον υπότιτλο «Για την απόλαυση των ανθρώπων με χιούμορ και για την ενόχληση των άλλων».

1943: Πρώτη εκτέλεση της σουίτας για ορχήστρα "Music for Movies" (Μουσική για ταινίες) του Aaron Copland στη Νέα Υόρκη. Πρόκειται για αποσπάσματα από τη μουσική που έγραψε μέχρι τότε για τις κινηματογραφικές ταινίες "The City", "Of Mice and Men" και "Our Town". Ο Copland αφιέρωσε το έργο σε έναν άλλο συνθέτη που ασχολήθηκε επίσης με την κινηματογραφική μουσική, τον Darius Milhaud.

1947: Πρώτη εκτέλεση της εκδοχής για ορχήστρα του "Danzón Cubano" του Aaron Copland, αρχικά γραμμένου για δύο πιάνα, με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βαλτιμόρης.
http://www.musicme.com/...

musicMe : musique gratuite, telechargement mp3, video-clips HD

1952: Πρεμιέρα της όπερας του Hans Werner Henze "Boulevard Solitude" (Λεωφόρος Μοναξιά) στο Landestheater του Ανόβερου. Το λιμπρέτο της Grete Weil είναι βασισμένο στο θεατρικό έργο του Walter Jockisch, που με τη σειρά του είναι μια σύγχρονη εκδοχή της "Manon Lescaut" του François Prévost. Ο Henze εμπνεύστηκε τον τίτλο της όπερας από την ταινία "Sunset Boulevard" (Η Λεωφόρος της Δύσης) του Billy Wilder.

1977: Πρώτη εκτέλεση της "Symphony of Three Orchestras" (Συμφωνίας από Τρεις Ορχήστρες) του Elliott Carter με την Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης υπό τη διεύθυνση του Pierre Boulez στο Avery Fisher Hall της Νέας Υόρκης. Ο Carter ανέλαβε να γράψει τη συμφωνία κατά παραγγελία της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης για τον εορτασμό των 200 ετών της Αμερικάνικης Ανεξαρτησίας και είναι αφιερωμένη στον Pierre Boulez και την ορχήστρα. Ο Carter αναφέρεται στο έργο ως μια συμφωνία «από» τρεις ορχήστρες, και όχι «για» τρεις ορχήστρες, για να τονίσει την ιδέα ξεχωριστών συνόλων που ηχούν ταυτόχρονα και όχι αντιφωνικά.