ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 8-9

                                   8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ 

 

Sigismond Thalberg

1812: Γεννιέται στην πόλη Pâquis κοντά στη Γενεύη της Ελβετίας ο συνθέτης και ένας από τους πιο διακεκριμένους βιρτουόζους πιανίστες του 19ου αιώνα Sigismond Thalberg. Σύμφωνα με το πιστοποιητικό γέννησής του, ήταν ο γιος των "Joseph Thalberg" και "Fortunée Stein", αμφότεροι από τη Φρανκφούρτη , αλλά τα ονόματα στο πιστοποιητικό γέννησης πλέον θεωρούνται ως πλαστά. Πολύ λίγα είναι γνωστά για την παιδική ηλικία του Thalberg. Είναι πιθανό ότι η μητέρα του τον είχε φέρει στη Βιέννη στην ηλικία των 10, (την ίδια χρονιά κατά την οποία ο δεκάχρονος Franz Liszt έφτασε εκεί με τους γονείς του). Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του Thalberg, παρακολούθησε την πρώτη παράσταση της 9ης Συμφωνίας του Μπετόβεν στις 7 Μαΐου 1824, στο Kärntnerthortheater. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη σχετικά με τους πρώτους δασκάλους του Thalberg. Η μητέρα του, βαρόνη von Wetzlar, η οποία, σύμφωνα με τον Wurzbach ήταν απασχολημένη με την εκπαίδευση του κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας και της πρώιμης νιότης του, ήταν μια λαμπρή ερασιτέχνης πιανίστα. Μπορεί να ισχύει, επομένως, ότι του έδωσε τα πρώτα μαθήματα στο πιάνο. Την άνοιξη του 1826 ο Thalberg μελετάει μουσική με τον Ignaz Moscheles στο Λονδίνο . Ο Moscheles , σύμφωνα με επιστολή του της 14ης Αυγούστου 1836 προς τον Felix Mendelssohn, είχε την εντύπωση ότι ο Thalberg είχε ήδη φθάσει σε ένα επίπεδο στο οποίο δεν θα χρειαστεί περαιτέρω βοήθεια προκειμένου να γίνει ένας μεγάλος καλλιτέχνης . Η πρώτη δημόσια ερμηνεία του Thalberg στο Λονδίνο ήταν στις 17 Μαΐου 1826. Στη Βιέννη, στις 6 Απριλίου του 1827, έπαιξε το πρώτο μέρος, και στις 6 Μαΐου του 1827, το adagio και το rondo του κοντσέρτου του Hummel σε B Minor. Μετά από αυτό , ο Thalberg παίζει τακτικά στη Βιέννη .Το ρεπερτόριό του ήταν κυρίως κλασικό , συμπεριλαμβανομένων κοντσέρτων του Hummel και του Μπετόβεν. Ερμήνευσε επίσης έργα μουσικής δωματίου . Το 1828 δημοσιεύθηκε το έργο του Op. 1, μια φαντασίωση σε μελωδίες από την ‘’Euryanthe’’ του Carl Maria von Weber. Το 1830 ο Thalberg συναντήθηκε με τους Mendelssohn και Frédéric Chopin στη Βιέννη . Σε επιστολές που αντάλλαξαν μεταξύ τους, διατυπώνεται με σαφήνεια η άποψή τους ότι η κύρια δύναμη του Thalberg ήταν οι εκπληκτικές τεχνικές του ικανότητες . Περισσότερες πληροφορίες μπορεί κανείς να βρει στο ημερολόγιο των 10 ετών της Clara Wieck . Η Clara Wieck είχε ακούσει τον Thalberg στις 14 Μαΐου του 1830, σε μια συναυλία που έδωσε στο θέατρο της Λειψίας . Επίσης, είχε παίξει το Κοντσέρτο για πιάνο αρ.5 και μια δική του φαντασίωση και δύο ημέρες πριν , η Clara έπαιξε τo πρώτo σόλο του 2ου Κοντσέρτου του John Field σε αυτόν ,και , μαζί με τον Thalberg, το πρώτο μέρος για τέσσερα χέρια μιας σονάτας του Hummel . Στο Ημερολόγιό της , που εκδόθηκε από τον πατέρα της Friedrich Wieck , χαρακτηρίζει τον Thalberg ως «πολύ επιτυχημένο" . Το παίξιμό του ήταν σαφές και ακριβές , καθώς και πολύ δυνατό και εκφραστικό . Στις αρχές της δεκαετίας του 1830 ο Thalberg σπούδασε αντίστιξη με τον Simon Sechter . Αργότερα ο Thalberg άλλαξε δραστικά το συνθετικό του στυλ, μειώνοντας την αντίστιξη . Πολλά έργα του στο νέο στυλ, μεταξύ των οποίων και το Deux Airs russes variés Op.17, απέσπασαν ενθουσιώδη σχόλια ακόμη κι από τον Schumann ο οποίος υπήρξε πολέμιος της τεχνικής του Thalberg. Στις 16 Απριλίου 1836, ο Thalberg έδωσε την πρώτη σόλο συναυλία του στο Παρίσι και η επιτυχία ήταν και πάλι συγκλονιστική. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του Rudolph Apponyi, ο Thalberg πραγματοποίησε κέρδη ύψους 10.000 φράγκων, ποσό που κανένας βιρτουόζος πριν από αυτόν δεν είχε κερδίσει σε μία και μοναδική συναυλία. Στις 22 Ιουλίου του 1843, ο Thalberg παντρεύτηκε την Francesca ("Cecchina»), την μεγαλύτερη κόρη του Luigi Lablache, πρώτου μπάσου στο Théâtre des Italiens στο Παρίσι, και ταξίδεψαν μαζί στην Ιταλία, όπου έμειναν για το χειμώνα 1843-44. Το 1855 εξέφρασε την φιλοδοξία του να δώσει συναυλίες στην Αμερική. Από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο του 1855 εμφανίστηκε με μεγάλη επιτυχία στο Ρίο ντε Τζανέιρο και το Μπουένος Άιρες . Επέστρεψε στην Ευρώπη , αλλά μετά από παραμονή αρκετών μηνών στο Παρίσι, πήρε το ατμόπλοιο από την Αφρική για την Βόρεια Αμερική , όπου και έφτασε στις 3 Οκτωβρίου του 1856 στη Νέα Υόρκη . Μετά το ντεμπούτο του Thalberg εκεί στις 10 του Νοεμβρίου 1856 , ακολούθησε ένας μαραθώνιος ρεσιτάλ, κατά τον οποίο πέρασε οκτώ μήνες δίνοντας συναυλίες 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα ο οποίος και διήρκεσε μέχρι το 1858 με ελάχιστα διαλλείματα. Η οικονομική επιτυχία του Thalberg ήταν τεράστια . Λάμβανε κατά μέσο όρο περίπου $ 500 ανά συναυλία και ίσως περισσότερα από $ 150.000 κατά τη διάρκεια δύο σεζόν, το ισοδύναμο σήμερα περίπου $ 3.000.000. Ο Thalberg επέστρεψε στην Ευρώπη στις 23 Ιανουαρίου του 1858 πιθανόν λόγω του θανάτου του πεθερού του, τερμάτιζοντας έτσι την λαμπρή σειρά εμφανίσεών του στην Αμερική. Μια άλλη πιθανότητα είναι η δηλωμένη πρόθεση τουThalberg να ανακαλύψει αν όντως ήταν φυσικός του πατέρας ο πρίγκιπας Franz Joseph von Dietrichstein. Πέθανε στις 27 Απριλίου του 1871, αφήνοντας πίσω του μια συλλογή από πολλές εκατοντάδες αυτόγραφα διάσημων συνθετών , μεταξύ των οποίων οι Bach, Handel, Mozart, Haydn, Beethoven, Schubert και Liszt. Η συλλογή πουλήθηκε μετά τον θάνατο του. Ο Thalberg από τα τέλη του 19ου αιώνα, συχνά χαρακτηρίζεται μόνον ως "Old Arpeggio" και οι μουσικές του καινοτομίες παραγνωρίστηκαν ή ξεχάστηκαν. Στο τέλος η φήμη του είχε είχε επισκιαστεί από τις ασήμαντες προσπάθειες των μιμητών του.

http://www.youtube.com/watch?v=oCCMv_xXF_8

Sigismund Thalberg (1812 - 1871) Nocturne Op.16/1 for Piano

http://www.youtube.com/watch?v=DybUYd-WZNo

Sigismund Thalberg - Les Soirées de Pausilippe, Op. 75

 

Rudolf Escher

1912: Γέννηση στο Amsterdam του Ολλανδού συνθέτη και θεωρητικού της μουσικής Rudolf Escher.Υπήρξε επίσης ποιητής, ζωγράφος και συγγραφέας. Έγραψε συνθέσεις για μουσική δωματίου και ορχήστρα, φωνητικά και μία ηλεκτρονική σύνθεση. Πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου από τον πατέρα του, γεωλόγο και ερασιτέχνη πιανίστα και συνέχισε τις σπουδές του το 1922 στο Stedelijk Gymnasium του Leiden με καθηγητή στο πιάνο τον Bé Hartz . Έμαθε επίσης βιολί και πήρε μαθήματα αρμονίας . Το ντεμπούτο του Escher έγινε το 1935 με την πρώτη σονάτα του για πιάνο. Το 1938 έγραψε τοσημαντικό δοκίμιο: ‘’Toscanini και Debussy, η μαγεία της πραγματικότητας’’. Σε αυτό το δοκίμιο οι απόψεις του προς τη σύνθεση είναι κατασταλαγμένες. Πέθανε το 1980 στο De Koog της ολλανδικής νήσου Texel.

  

http://www.youtube.com/watch?v=Nmcw8jn-jgg

Rudolf Escher: Sonata per violoncello solo - played by Örs Köszeghy

 http://www.youtube.com/watch?v=k9xSQGfz5PU

                                                                      
 Rudolf Escher: Le Tombeau de Ravel (1952 rev.1959)

 

 Γιάννης Χρήστου

1926: Γέννηση του Γιάννη Χρήστου, ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και φιλοσόφους της μουσικής του 20ού αιώνα, διεθνώς γνωστού ως Jani Christou. Ο Γιάννης Χρήστου γεννήθηκε στη συνοικία Ηλιούπολις του Καΐρου και μεγάλωσε στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου πήρε και τα πρώτα μαθήματα πιάνου σε ηλικία πέντε ετών. Κύριο χαρακτηριστικό της ζωής και του έργου του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές του ανησυχίες, τις οποίες συσχέτιζε άμεσα με την μουσική, προσπαθώντας να αναδείξει την πανανθρώπινη θρησκευτική, μεταφυσική και μυστικιστική της διάσταση, πέραν από ιστορικές περιόδους, τεχνοτροπίες, πολιτισμούς και συγκεκριμένα θρησκευτικά δόγματα. ‘Έχοντας βαθιές γνώσεις φιλοσοφίας, ψυχολογίας, θρησκειολογίας, κοινωνικής ανθρωπολογίας, Ιστορίας της Τέχνης αλλά και αποκρυφισμού, ανέπτυξε το δικό του φιλοσοφικό σύστημα και τη δική του ορολογία για μια μεταφυσική της μουσικής και προσπάθησε ιδιαίτερα με τα τελευταία του έργα να υλοποιήσει τις ιδέες του σε ένα ευρύτερο «μεταμουσικό» πλαίσιο, όπου η μουσική ήταν κάτι πέρα από μουσική, συνεργαζόμενη με πολλές τέχνες με έναν νέο, υπερβατικό και λυτρωτικό τρόπο. Η μητέρα του, Καλλιόπη (Λιλίκα) Ταβερνάρη, κυπριακής καταγωγής, ήταν ποιήτρια αλλά και πνευματίστρια, γεγονός που συνέβαλε στις μετέπειτα καλλιτεχνικές, φιλοσοφικές και μεταφυσικές του ανησυχίες. Ο μουσικοκριτικός και μουσικολόγος Γιώργος Λεωτσάκος καταφέρεται με μένος εναντίον της μητέρας του συνθέτη και υποστηρίζει ότι η προσωπικότητά της ήταν «προβληματικότατη», τραυματίζοντας καθοριστικά τον ψυχισμό και των δύο παιδιών της. Ο Χρήστου συνέχισε τις μουσικές του σπουδές με την διάσημη πιανίστα Τζίνα Μπαχάουερ, ενώ φοιτούσε στα καλύτερα αγγλόφωνα σχολεία της Αλεξάνδρειας. Τελειώνοντας το σχολείο, ο πατέρας του τον έστειλε στην Αγγλία για να σπουδάσει οικονομικά, ελπίζοντας να αναλάβει στη συνέχεια τις οικογενειακές επιχειρήσεις, κάτι που δε συνέβη. Ο Χρήστου, αν και πήρε τελικά το πτυχίο του στα οικονομικά, προτίμησε να σπουδάσει φιλοσοφία με τον Ludwig Wittgenstein και τον Bertrand Russell στο Cambridge, καθώς και ανώτερα θεωρητικά της μουσικής με διάφορους δασκάλους, ανάμεσα στους οποίους και ο Hans Redlich, μαθητής και βιογράφος του Alban Berg. Τις μουσικές του σπουδές τις συνέχισε στην Ιταλία (Σιένα, Γκάβι και Ρώμη, 1949-1953) με τους Vito Frazi και Angelo Francesco Lavagnino, ενώ την ίδια χρονική περίοδο ασχολήθηκε σε βάθος και με την αναλυτική ψυχολογία, επηρεαζόμενος και από τον αδερφό του, ο οποίος σπούδαζε εκείνη την εποχή στο Ινστιτούτο Carl Jung στη Ζυρίχη. Επιστρέφοντας στην Αίγυπτο αφοσιώθηκε στην σύνθεση, δουλεύοντας αρκετές ώρες την ημέρα. Το 1956 παντρεύτηκε την παιδική του φίλη Θηρεσία (Σία) Χωρέμη, ζωγράφο, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Την ίδια χρονιά σκοτώθηκε ο πολυαγαπημένος του αδερφός σε τροχαίο δυστύχημα, γεγονός που θα τον σημάδευε αφάνταστα για όλη του τη ζωή, προοιωνιζόμενο ταυτόχρονα και ένα περίεργο παιχνίδι της μοίρας για τον ίδιο. Το 1960 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αλεξάνδρεια, όπως και οι περισσότεροι εύποροι Έλληνες της Αιγύπτου. Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Χίο, όπου είχε επίσης αρκετή οικογενειακή περιουσία. Τα τελευταία του χρόνια διέμενε κυρίως στην Αθήνα, όπου και ασχολήθηκε, εκτός από την σύνθεση, με την προώθηση της πρωτοποριακής ελληνικής μουσικής. Ο Γιάννης Χρήστου σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα τη νύχτα της 8ης Ιανουαρίου 1970, κατά την επιστροφή του στο σπίτι από εορτασμό των γενεθλίων του όταν το αυτοκίνητο που οδηγούσε η σύζυγός του Θηρεσία πλαγιολίσθησε και ο Χρήστου πέθανε ακαριαία από πρόσκρουση σε στύλο. 

 

http://www.youtube.com/watch?v=UrKXn8g4Heo

Jani Christou: Mysterion (1965/1966)

 

http://www.youtube.com/watch?v=_figF2-j7uc

Jani Christou - Persians
 

 http://www.youtube.com/watch?v=3UdngJEfjo0

Jani Christou the strychnine lady audio

ΓΕΓΟΝΟΤΑ
1915: Πρεμιέρα στο Wiesbaden της Γερμανίας των Παραλλαγών op. 132 του Mozart με μαέστρο τον Max Reger.
1927: Πρεμιέρα στην Βιέννη της Λυρικής Σουίτας του Alban Berg.
1927: Πρεμιέρα στην Δρέσδη της ‘’Πενθεσίλειας’’ του Othmar Schoeck.
1963: Πρεμιέρα στην Μόσχα της ‘’Katerina Izmailova’’ του Dmitri Dmitrievich Shostakovich.
1972: Πρεμιέρα στην Μόσχα της Συμφωνίας αρ. 15 του Dmitri Dmitrievich Shostakovich.
1975: Πρεμιέρα στο San Fransisco της ‘’San Fransisco Polyphony’’του György Sándor Ligeti.

ΘΑΝΑΤΟΙ
1567: Jacobus Vaet
1713: Arcangelo Corelli
1831: Franz Vinzenz Krommer
1942: Catharinus Elling

9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

John Knowles Paine

1839: Γεννιέται ο Αμερικανός συνθέτης John Knowles Paine. Ο Paine ήταν ο πρώτος Αμερικανός γεννημένος συνθέτης που έγινε διάσημος για την μεγάλης κλίμακας ορχηστρική μουσική του. Το ανώτερο μέλος μιας ομάδας άλλων συνθετών γνωστής ως Boston Six, ο Paine ήταν ένας από τους υπεύθυνους για το πρώτο σημαντικό σύνολο μουσικών συναυλιών συνθετών από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα άλλα πέντε μέλη ήταν οι Amy Beach, Arthur Foote, Edward ΜακΝτάουελ, George Chadwick και Horatio Parker. Στη δεκαετία του 1850 ο Paine πήρε μαθήματα στο Όργανο και την σύνθεση από τον Hermann Kotzschmar και ολοκλήρωσε την πρώτη του σύνθεση, ένα κουαρτέτο εγχόρδων το 1855, στην ηλικία των 16. Το 1857 διορίστηκε οργανίστας της Haydn Society στο Portland και έδωσε μια σειρά από ρεσιτάλ με σκοπό την χρηματοδότηση ενός ταξιδιού στην Ευρώπη όπου ήλπιζε να διευρύνει τη μουσική του παιδεία. Μετά την άφιξή του στην Ευρώπη, ο Paine σπούδασε όργανο με τον Carl August Haupt και ενορχήστρωση με τον Friedrich Wilhelm Wieprecht στο Βερολίνο. Επίσης, περιόδευσε με ρεσιτάλ οργάνου για τρία χρόνια, εγκαθιδρύοντας έτσι την φήμη του ως οργανίστας πριν την επιστροφή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1861 διορίστηκε πρώτος οργανίστας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και χοράρχης . Στο μεταξύ ο συνθέτης έδινε δωρεάν μαθήματα μουσικής και θεωρίας δημιουργώντας έτσι το βασικό πρόγραμμα στο νεοσυσταθέν ακαδημαϊκό τμήμα μουσικών σπουδών του Χάρβαρντ ( το πρώτο τμήμα του είδους στις Ηνωμένες Πολιτείες ) και το διορισμό του ως πρώτος καθηγητής μουσικής της Αμερικής. Θα παραμείνει μέλος του διδακτικού προσωπικού του Χάρβαρντ μέχρι το 1905 , μόλις ένα χρόνο πριν το θάνατό του. Η ενθουσιώδης υποδοχή της Λειτουργείας in D το 1867 στο Βερολίνο, θα δώσει στον Paine μια φήμη που τον βοήθησε να διαμορφώσει την μουσική υποδομή των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα πρωτοποριακά του μαθήματα στην απόλαυση της μουσικής και στην μουσική θεωρία έκανε το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Μουσικής στο Χάρβαρντ υπόδειγμα για όλα τα κατοπινά αμερικανικά τμήματα μουσικής. Η θητεία του ως διευθυντής του New England Conservatory of Music ( και οι διαλέξεις που έδωσε εκεί ) εδραίωσαν τη θέση του στη βάση μιας σειράς διδασκαλίας που οδηγεί ( μέσω του Eugene Thayer ) από τον George Chadwick στον Horatio Parker και τον Charles Ives. Πέθανε τον Απρίλιο του 1906. 

http://www.youtube.com/watch?v=O4ZZ3KquEN0

John Knowles Paine: The Tempest (1876)

http://www.youtube.com/watch?v=b7cOqrolsy4

John Knowles Paine - Mass in D-minor, Op.10 (1866)

http://www.youtube.com/watch?v=yt9vopxw09Y

John Knowles Paine - Symphony No.1 in C-minor, Op.23 (1875)

Stevan Stojanović Mokranjac

1856: Γέννηση του Σέρβου συνθέτη και παιδαγωγού Stevan Stojanović Mokranjac. Ο Mokranjac σπούδασε μουσική στο Βελιγράδι, το Μόναχο, τη Ρώμη και τη Λειψία. Αργότερα έγινε μαέστρος της Χορωδίας του Βελιγραδίου και ίδρυσε το Serbian School of Music και το πρώτο κουαρτέτο εγχόρδων της Σερβίας, στο οποίο έπαιζε τσέλο. Έφυγε από το Βελιγράδι στις αρχές του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και μεταφέρθηκε στα Σκόπια , όπου και πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου 1914. Συχνά αποκαλείται ο «πατέρας της σερβικής μουσικής " και η " πιο σημαντική φιγούρα του σερβικού μουσικού ρομαντισμού ". Μετά το θάνατό του, το Serbian School of Music μετονομάστηκε Mokranjac School of Music προς τιμήν του. 

http://www.youtube.com/watch?v=04FA36tjoDA

Stevan Stojanović Mokranjac - Liturgija Svetog Jovana Zlatoustog (kompletno delo)

http://www.youtube.com/watch?v=GeJfXiBqup8

Stevan Stojanović Mokranjac - Strasna sedmica (коmpletno delo)

ΘΑΝΑΤΟΙ

1757: Simon Trico
2011: Liana Alexandra